Công ty Luật TNHH PT xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề này như sau:
Căn cứ pháp lý
Thời điểm chấm dứt hôn nhân là khi nào?
Thời điểm chấm dứt một mối quan hệ hôn nhân, đặc biệt là khi một trong hai bên là vợ hoặc chồng chết, được quy định rõ trong Điều 65 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Theo quy định này, hôn nhân sẽ chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết. Tuy nhiên, để xác định chính xác thời điểm này, có sự quan trọng của Tòa án, đặc biệt là khi có tuyên bố chính thức về cái chết từ phía Tòa án.
Trong trường hợp vợ hoặc chồng chết trên thực tế, hay còn gọi là cái chết sinh học, thì thời điểm chấm dứt hôn nhân sẽ là ngày, tháng, năm chết được ghi rõ trong giấy chứng tử. Điều này đồng nghĩa với việc quan hệ hôn nhân sẽ kết thúc chính xác từ thời điểm xác nhận về cái chết của đối tác.
Một trường hợp khác là khi Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng đã chết, được biết đến là cái chết pháp lý. Ngày chết trong trường hợp này sẽ được xác định dựa trên bản án hoặc quyết định của Tòa án. Khi một người được Tòa án tuyên bố đã chết, thì ngày chết được ghi rõ trong tài liệu pháp lý của quyết định đó sẽ là thời điểm hôn nhân chấm dứt.
Quy định này không chỉ giúp xác định rõ thời điểm chấm dứt hôn nhân mà còn tạo ra cơ sở pháp lý cho việc quản lý tài sản, quyền lợi và trách nhiệm sau cái chết của một trong hai bên. Đồng thời, sự can thiệp của Tòa án đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc xác định thời điểm chấm dứt hôn nhân, từ đó tạo điều kiện cho các bên liên quan để tiếp tục cuộc sống mới sau sự mất mát này.
Vợ/chồng chết người còn lại có cần làm thủ tục ly hôn trước sau đó kết hôn hay không?
Khi đối mặt với tình huống mất mát lớn như cái chết của vợ, nhiều người hỏi liệu họ cần phải thực hiện thủ tục ly hôn trước khi tái hôn với người khác hay không. Từ quy định tại Điều 65 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, chúng ta có thể thấy rằng khi vợ hoặc chồng chết, quan hệ hôn nhân sẽ chấm dứt, và điều này đặt ra câu hỏi liệu có cần thực hiện thủ tục ly hôn trước khi tái hôn không.
Điều này được cụ thể hóa trong Điều 71 của Bộ luật Dân sự 2015, nơi quy định về tuyên bố chết. Theo đó, người có quyền và lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong một số trường hợp cụ thể.
Điều này bao gồm việc tuyên bố mất tích sau 3 năm mà vẫn không có tin tức xác thực, biệt tích trong chiến tranh sau 5 năm mà vẫn không có tin tức xác thực, bị tai nạn hoặc thảm họa mà sau 2 năm mà vẫn không có tin tức xác thực, và biệt tích 5 năm liền trở lên mà không có tin tức xác thực.
Tuy nhiên, quy định này không yêu cầu người ở lại, người vẫn còn sống, thực hiện thủ tục ly hôn tại Tòa án khi đối tác của họ chết. Khi vợ hoặc chồng mất, quan hệ hôn nhân chấm dứt theo quy định tại Điều 65 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, và không cần phải thực hiện thủ tục ly hôn khác.
Vì vậy, để làm thủ tục kết hôn lại khi vợ chết, người chồng không cần phải bận tâm đến thủ tục ly hôn. Thay vào đó, họ chỉ cần đáp ứng điều kiện kết hôn thông thường và thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật. Điều này mang lại sự đơn giản và thuận lợi, giúp người ở lại có thể tiếp tục cuộc sống và tái hôn mà không gặp phải các thủ tục phức tạp không cần thiết.
Thủ tục đăng ký kết hôn sau khi vợ/chồng chết
Để hiểu rõ hơn về điều kiện và thủ tục đăng ký kết hôn sau khi vợ hoặc chồng chết, trước hết, chúng ta cần tìm hiểu về các quy định cơ bản của pháp luật liên quan. Pháp luật hiện hành không đặt ra điều kiện cụ thể cho việc tái hôn sau khi vợ/chồng chết. Do đó, mọi điều kiện và thủ tục liên quan đều phải tuân theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, tương tự như thủ tục kết hôn bình thường.
Theo Điều 8 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, điều kiện để kết hôn là nam từ đủ 20 tuổi trở lên và nữ từ đủ 18 tuổi trở lên. Việc kết hôn phải là quyết định tự nguyện của cả nam và nữ, không bị mất năng lực hành vi dân sự, và không thuộc vào các trường hợp cấm kết hôn được quy định tại Điều 5 của Luật này. Điều này bao gồm các trường hợp như hôn nhân giữa người có quan hệ họ hàng gần, người chưa đủ tuổi kết hôn, và những trường hợp khác.
Quy trình đăng ký kết hôn sau khi vợ hoặc chồng chết hiện được quy định chi tiết trong Quyết định 1872/QĐ-BTP ngày 04/9/2020, về công bố thủ tục hành chính sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực hộ tịch. Người có yêu cầu đăng ký kết hôn cần nộp hồ sơ tại UBND cấp xã có thẩm quyền. Hồ sơ này bao gồm các giấy tờ phải xuất trình như hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân, và giấy tờ chứng minh nơi cư trú để xác định thẩm quyền.
Giấy tờ chứng minh nơi cư trú là đặc biệt quan trọng trong giai đoạn chuyển tiếp. Nếu người đăng ký không có thường trú tại địa bàn xã, phường, thị trấn thì trích lục ghi chú ly hôn cũng phải được xuất trình. Trích lục này cần chứng minh rằng việc ly hôn đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền nước ngoài.
Giấy tờ phải nộp khác bao gồm tờ khai đăng ký kết hôn, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân từ UBND cấp xã có thẩm quyền, và các giấy tờ khác liên quan. Người tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm kiểm tra toàn bộ hồ sơ, đối chiếu thông tin, và đảm bảo tính hợp lệ của giấy tờ.
Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, người tiếp nhận viết giấy tiếp nhận và thông báo ngày trả kết quả. Trong trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, người tiếp nhận sẽ hướng dẫn để người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định. Điều này đảm bảo rằng quá trình đăng ký kết hôn diễn ra một cách trơn tru, không gặp phải các vấn đề phức tạp.
Nếu hồ sơ đủ điều kiện, Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền sẽ giải quyết và ghi vào Sổ đăng ký kết hôn. Khi trả kết quả đăng ký, công chức tư pháp – hộ tịch hướng dẫn hai bên nam, nữ kiểm tra nội dung trong Sổ đăng ký kết hôn và Giấy chứng nhận kết hôn.
Nếu mọi thứ đều chính xác, hai bên và công chức tư pháp – hộ tịch sẽ ký tên vào Sổ đăng ký kết hôn, và Chủ tịch UBND cấp xã sẽ trao Giấy chứng nhận kết hôn cho cả hai. Mỗi bên sẽ nhận được một bản chính Giấy chứng nhận kết hôn và số lượng bản sao Trích lục kết hôn theo yêu cầu.
Tóm lại, quy trình đăng ký kết hôn sau khi vợ hoặc chồng chết không có nhiều khác biệt so với quy trình kết hôn thông thường. Quy định cụ thể và rõ ràng từ pháp luật giúp đảm bảo tính minh bạch, công bằng, và thuận lợi trong quá trình này, giúp những người đã trải qua mất mát có thể bắt đầu cuộc sống mới một cách nhẹ nhàng và hiệu quả.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về chủ đề Kết hôn sau khi vợ/chồng chết, có cần làm thủ tục ly hôn?
Mọi vướng mắc bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với bộ phận luật sư tư vấn pháp luật hoặc gửi qua email để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ Công ty Luật PT.
CÔNG TY LUẬT PT
Rất mong nhận được sự hợp tác cùng Quý khách hàng!
Xin trân trọng cảm ơn!
